تغذیه دام و طیور با منابع حاوی چربی، میزان انرژی موجود در جیره گاوهای شیرده را افزایش میدهد. چربیها تقریبا دو و نیم برابر کربوهیدراتها و منابع پروتئینی انرژی دارند و علاوه بر این، حاوی مقادیر قابل توجهی اسیدهای چرب امگا ۳ و ۶، اسید لینولئیک، اسید لینولنیک و ویتامینهای محلول در چربی هستند که اهمیت تغذیهای زیادی دارند. در صنعت پرورش گاو شیری، یکی از چالشهای اصلی تبدیل ویژگیهای ژنتیکی و اقتصادی دام به عملکرد عملی است. مدیریت پرورش گاو شیری به ابعاد پیچیده و گستردهای نیاز دارد. سودآوری یک واحد گاوداری به میزان تولید و هزینهها بستگی دارد و هزینه خوراک با حدود ۶۰-۶۵ درصد از هزینهها، بیشترین سهم را به خود اختصاص میدهد. بنابراین، نگهداری گاوها با ظرفیت تولید بالا نه تنها به بهبود عملکرد ژنتیکی دام کمک میکند، بلکه به کاهش هزینههای خوراک و افزایش سودآوری منجر میشود. پودر چربی و حل چالشهای مصرف کنسانتره زیاد در اوایل دوره شیردهی، گاوهای پر تولید قادر به مصرف کافی خوراک برای تأمین انرژی مورد نیاز خود نیستند. اگر این گاوها مجبور به مصرف مقادیر زیادی کنسانتره برای جبران این کمبود شوند، کاهش انقباضات ماهیچههای شکمبه باعث بروز مشکلات متابولیکی (مانند اسیدوز)، کاهش مصرف خوراک، کاهش تولید شیر و اختلالات سلامتی دام میشود. سیستم شکمبه دارای فازهای مختلفی است که یکی از آنها به حضور ذرات بزرگ علوفه اختصاص دارد. این فاز برای حفظ تخمیر مناسب در شکمبه و آمادهسازی لقمه برای نشخوار اهمیت زیادی دارد. در صورت مصرف زیاد کنسانتره حاوی غلات، این اکوسیستم به هم میخورد و مشکلاتی از جمله کاهش نشخوار، کاهش مصرف ماده خشک و اختلالات متابولیکی به همراه میآورد. همچنین، جیرههایی که دارای غلات زیاد و فیبر کم هستند، به دلیل تخمیر سریع غلات و تولید زیاد اسید لاکتیک، میتوانند توازن میکروارگانیسمهای شکمبه را به هم بزنند و موجب بروز اسیدوز و مشکلات گوارشی و لنگش در دامهای پرتولید شوند. پودر چربی و تامین انرژی در گاوهای شیری افزودن چربی به جیره گاوهای شیری، انرژی موجود در جیره را افزایش میدهد. چربیها بهطور مؤثری سطح انرژی را بالا میبرند و علاوه بر آن، اسیدهای چرب ضروری مانند اسید لینولئیک و لینولنیک و ویتامینهای محلول در چربی را تأمین میکنند که از نظر تغذیهای بسیار حائز اهمیت هستند. پودر چربی و کاهش بالانس منفی انرژی تأمین بخشی از انرژی گاوهای پرتولید از طریق پودر چربی باعث کاهش اتلاف انرژی به شکل گاز متان، که ناشی از تخمیر شدید غلات است، میشود. متان از طریق دیواره شکمبه جذب و سپس از طریق دستگاه تنفس یا آروغ زدن دفع میشود. این فرایند علاوه بر اتلاف انرژی، باعث افزایش بار عملکردی دستگاه گوارش و تنفس دام میشود. افزودن پودر چربی به جیره باعث کاهش تولید گاز متان، بهبود بازده انرژی و کاهش اسیدیته شکمبه میشود و در نتیجه از بروز اختلالات متابولیکی پیشگیری میکند. در اوایل دوره شیردهی، توازن منفی انرژی میتواند باعث بروز مشکلات متابولیکی مانند کبد چرب، کتوز و اسیدوز شکمبهای شود. بنابراین، اهمیت استفاده از چربیها در جیره برای تأمین انرژی بیشتر با حجم کمتر روشن میشود. تحقیقات نشان داده است که گاوهایی که جیره حاوی چربی و کربوهیدرات مصرف کردهاند، درصد چربی شیر و تولید شیر بالاتری نسبت به گاوهایی که تنها جیره کربوهیدراتی دارند، داشتهاند. تاثیر مصرف پودر چربی بر تولید شیر چربی شیر یکی از مهمترین ترکیبات انرژیزا در شیر است که به خواص فیزیکی شیر و فرآوردههای آن تأثیر میگذارد. چربی شیر از اسیدهای چرب مختلفی تشکیل شده که عمدتاً در نتیجه متابولیسم لیپیدهای خوراک در شکمبه تولید میشوند. حدود ۵۰ درصد اسیدهای چرب شیر از لیپیدهای موجود در پلاسما به دست میآید، و ۸۸ درصد از این اسیدها مستقیماً از خوراک و ۱۲ درصد باقیمانده از اسیدهای چرب آزاد شده از بافت چربی تولید میشود. با تغییر ترکیب خوراک، میتوان مقدار و ترکیب چربی شیر را تحت تأثیر قرار داد. افزایش میزان اسیدهای چرب غیر اشباع در جیره موجب کاهش اسیدهای چرب اشباع و افزایش اسیدهای چرب غیر اشباع در چربی شیر میشود. سوختوساز اسیدهای چرب غیر اشباع در شکمبه باعث تولید اسیدهای چرب ترانس (مانند اسید واکسینیک) و اسیدهای لینولئیک کونژوگه میشود که برای سلامت انسان مفید هستند. ملاحظات مهم هنگام استفاده از پودر چربی در جیره گاوهای دوشا هنگام افزودن پودر چربی به جیره گاوهای دوشا، باید به دوره عادت پذیری حیوان توجه شود. همچنین باید درصد کلسیم و منیزیم در جیره افزایش یابد، زیرا مصرف چربی نیاز به کلسیم بیشتر به عنوان عامل صابونی کننده چربی دارد. استفاده از پودر چربی غیراستاندارد یا محافظت نشده ممکن است موجب افزایش صابونی شدن کلسیم و منیزیم و دفع آنها از طریق مدفوع شود. به ازای هر ۳ درصد چربی افزوده به جیره، باید ۱ درصد پروتئین غیرقابل تجزیه در شکمبه به جیره افزوده شود. همچنین مصرف چربی حاصل از منابع طبیعی نباید از ۵ درصد کل چربی جیره تجاوز کند، زیرا افزایش بیش از ۸ درصد چربی میتواند هضم فیبر را کاهش داده و موجب افت درصد چربی شیر شود. با در نظر گرفتن این نکات و استفاده بهینه از پودر چربی در جیره گاوهای شیری، میتوان به بهبود تولید شیر و سلامت دام کمک کرد.
تغذیه دام و طیور با منابع حاوی چربی، میزان انرژی موجود در جیره گاوهای شیرده را افزایش میدهد. چربیها تقریبا دو و نیم برابر کربوهیدراتها و منابع پروتئینی انرژی دارند و علاوه بر این، حاوی مقادیر قابل توجهی اسیدهای چرب امگا ۳ و ۶، اسید لینولئیک، اسید لینولنیک و ویتامینهای محلول در چربی هستند که اهمیت تغذیهای زیادی دارند.
در صنعت پرورش گاو شیری، یکی از چالشهای اصلی تبدیل ویژگیهای ژنتیکی و اقتصادی دام به عملکرد عملی است. مدیریت پرورش گاو شیری به ابعاد پیچیده و گستردهای نیاز دارد. سودآوری یک واحد گاوداری به میزان تولید و هزینهها بستگی دارد و هزینه خوراک با حدود ۶۰-۶۵ درصد از هزینهها، بیشترین سهم را به خود اختصاص میدهد. بنابراین، نگهداری گاوها با ظرفیت تولید بالا نه تنها به بهبود عملکرد ژنتیکی دام کمک میکند، بلکه به کاهش هزینههای خوراک و افزایش سودآوری منجر میشود.
پودر چربی و حل چالشهای مصرف کنسانتره زیاد
در اوایل دوره شیردهی، گاوهای پر تولید قادر به مصرف کافی خوراک برای تأمین انرژی مورد نیاز خود نیستند. اگر این گاوها مجبور به مصرف مقادیر زیادی کنسانتره برای جبران این کمبود شوند، کاهش انقباضات ماهیچههای شکمبه باعث بروز مشکلات متابولیکی (مانند اسیدوز)، کاهش مصرف خوراک، کاهش تولید شیر و اختلالات سلامتی دام میشود.
سیستم شکمبه دارای فازهای مختلفی است که یکی از آنها به حضور ذرات بزرگ علوفه اختصاص دارد. این فاز برای حفظ تخمیر مناسب در شکمبه و آمادهسازی لقمه برای نشخوار اهمیت زیادی دارد. در صورت مصرف زیاد کنسانتره حاوی غلات، این اکوسیستم به هم میخورد و مشکلاتی از جمله کاهش نشخوار، کاهش مصرف ماده خشک و اختلالات متابولیکی به همراه میآورد. همچنین، جیرههایی که دارای غلات زیاد و فیبر کم هستند، به دلیل تخمیر سریع غلات و تولید زیاد اسید لاکتیک، میتوانند توازن میکروارگانیسمهای شکمبه را به هم بزنند و موجب بروز اسیدوز و مشکلات گوارشی و لنگش در دامهای پرتولید شوند.
پودر چربی و تامین انرژی در گاوهای شیری
افزودن چربی به جیره گاوهای شیری، انرژی موجود در جیره را افزایش میدهد. چربیها بهطور مؤثری سطح انرژی را بالا میبرند و علاوه بر آن، اسیدهای چرب ضروری مانند اسید لینولئیک و لینولنیک و ویتامینهای محلول در چربی را تأمین میکنند که از نظر تغذیهای بسیار حائز اهمیت هستند.
پودر چربی و کاهش بالانس منفی انرژی
تأمین بخشی از انرژی گاوهای پرتولید از طریق پودر چربی باعث کاهش اتلاف انرژی به شکل گاز متان، که ناشی از تخمیر شدید غلات است، میشود. متان از طریق دیواره شکمبه جذب و سپس از طریق دستگاه تنفس یا آروغ زدن دفع میشود. این فرایند علاوه بر اتلاف انرژی، باعث افزایش بار عملکردی دستگاه گوارش و تنفس دام میشود. افزودن پودر چربی به جیره باعث کاهش تولید گاز متان، بهبود بازده انرژی و کاهش اسیدیته شکمبه میشود و در نتیجه از بروز اختلالات متابولیکی پیشگیری میکند.
در اوایل دوره شیردهی، توازن منفی انرژی میتواند باعث بروز مشکلات متابولیکی مانند کبد چرب، کتوز و اسیدوز شکمبهای شود. بنابراین، اهمیت استفاده از چربیها در جیره برای تأمین انرژی بیشتر با حجم کمتر روشن میشود. تحقیقات نشان داده است که گاوهایی که جیره حاوی چربی و کربوهیدرات مصرف کردهاند، درصد چربی شیر و تولید شیر بالاتری نسبت به گاوهایی که تنها جیره کربوهیدراتی دارند، داشتهاند.
تاثیر مصرف پودر چربی بر تولید شیر
چربی شیر یکی از مهمترین ترکیبات انرژیزا در شیر است که به خواص فیزیکی شیر و فرآوردههای آن تأثیر میگذارد. چربی شیر از اسیدهای چرب مختلفی تشکیل شده که عمدتاً در نتیجه متابولیسم لیپیدهای خوراک در شکمبه تولید میشوند. حدود ۵۰ درصد اسیدهای چرب شیر از لیپیدهای موجود در پلاسما به دست میآید، و ۸۸ درصد از این اسیدها مستقیماً از خوراک و ۱۲ درصد باقیمانده از اسیدهای چرب آزاد شده از بافت چربی تولید میشود.
با تغییر ترکیب خوراک، میتوان مقدار و ترکیب چربی شیر را تحت تأثیر قرار داد. افزایش میزان اسیدهای چرب غیر اشباع در جیره موجب کاهش اسیدهای چرب اشباع و افزایش اسیدهای چرب غیر اشباع در چربی شیر میشود. سوختوساز اسیدهای چرب غیر اشباع در شکمبه باعث تولید اسیدهای چرب ترانس (مانند اسید واکسینیک) و اسیدهای لینولئیک کونژوگه میشود که برای سلامت انسان مفید هستند.
ملاحظات مهم هنگام استفاده از پودر چربی در جیره گاوهای دوشا
هنگام افزودن پودر چربی به جیره گاوهای دوشا، باید به دوره عادت پذیری حیوان توجه شود. همچنین باید درصد کلسیم و منیزیم در جیره افزایش یابد، زیرا مصرف چربی نیاز به کلسیم بیشتر به عنوان عامل صابونی کننده چربی دارد. استفاده از پودر چربی غیراستاندارد یا محافظت نشده ممکن است موجب افزایش صابونی شدن کلسیم و منیزیم و دفع آنها از طریق مدفوع شود.
به ازای هر ۳ درصد چربی افزوده به جیره، باید ۱ درصد پروتئین غیرقابل تجزیه در شکمبه به جیره افزوده شود. همچنین مصرف چربی حاصل از منابع طبیعی نباید از ۵ درصد کل چربی جیره تجاوز کند، زیرا افزایش بیش از ۸ درصد چربی میتواند هضم فیبر را کاهش داده و موجب افت درصد چربی شیر شود.
با در نظر گرفتن این نکات و استفاده بهینه از پودر چربی در جیره گاوهای شیری، میتوان به بهبود تولید شیر و سلامت دام کمک کرد.